Ik ben geboren in Semarang (Midden-Java). In Februari 1949, het jaar waarin Nederlands-Indië officieel onafhankelijk werd, December 1949.
Nederlands-Indië werd Indonesië.
Mijn moeder is in Semarang geboren. Ze had een Chinees-Nederlandse vader en een Frans-Duitse moeder die beiden in Indonesië geboren waren en met hun familie al generaties lang in Indonesië leefden.
Mijn vader was een Nederlander die in 1946, vrijwillig, het Nederlandse leger kwam versterken tijdens de onafhankelijkheidsstrijd. Hij was avontuurlijk van aard, ging het avontuur tegemoet. Dat las ik in een dagboekje waarin hij de reis naar Indonesië beschreef alsof het een cruise betrof i.p.v. een soort van oorlogsvoorbereiding.
Het dagboek hield op toen een van zijn kameraden aan boord ziek werd, overleed en een zeemansgraf kreeg.
Mijn vader werd bij de stoottroepen ingedeeld. Ik kan me alleen maar een voorstelling maken van hoe dat eruit gezien moet hebben maar ik heb het nooit kunnen staven.
Mijn moeder en vader leerden elkaar kennen in Semarang, werden verliefd en trouwden al snel. Als ik daaraan denk, zie ik 2 jonge mensen voor me van 20 en 24 die al jaren in een oorlogssituatie leefden. Ik stel me dan voor dat je niet echt de tijd neemt om weloverwogen beslissingen te nemen. Elke kans aanneemt om je grauwe lot wat op te vrolijken.
Mijn moeders vader was in het Jappenkamp omgekomen en haar enige broer zat nog als gevangene in het Jappenkamp. Hij had bizar genoeg zijn leven te danken aan de atoombom die op Nagasaki viel: de wapenstilstand werd afgeroepen terwijl hij zijn eigen graf aan het graven was.
Mijn zus werd geboren in December 1947, ruim een jaar later kwam ik. De situatie in Nederlands-Indië was grimmig en werd alleen maar grimmiger nadat in December 1949 de onafhankelijkheid een feit was. Er was geen plaats meer voor mensen met een koloniale achtergrond en een Nederlandse vader die bij het Nederlandse leger diende.
Ik ben in Oktober 1950 met mijn moeder, zus en vader per militaire boot naar Nederland gereisd. Mijn vader verliet ons bij aankomst. Dat gegeven heeft mijn relatie tot Nederlands-Indië een lange periode tamelijk negatief gekleurd.
Bij onze ongewenste aankomst bij de ouders van mijn verdwenen vader werd mijn naam door mijn Nederlandse familie veranderd van Aura naar Mathilde. Gezien de naam Aura niet door een patroonheilige vertegenwoordigd werd wat gebruikelijk was binnen het Rooms-katholieke geloof. Mijn moeder is zonder specifiek geloof opgegroeid met de bedoeling dat zij zelf kon kiezen voor een geloof indien wenselijk.
Later bleek mijn geboorte-datum niet te kloppen en beschikten wij niet over een geboorte-akte zodat dit niet gewijzigd kon worden. Altijd gedoe bij aanvragen van officiële documenten. Uiteindelijk heb ik die geboorte-akte in 2008 opgevraagd en bleek mijn geboortedatum 1 dag eerder geregistreerd te zijn. Na 59 jaar had ik ineens een andere geboorte datum.
Ik kwam er ook achter dat ik tot op de dag dat ik de akte had, niet was opgenomen in het Burger bevolkingsregister in Den Haag. Officieel besta je niet? Alle formele instanties werden ingelicht en ik had een andere geboorte datum.
Identiteit is voor mij lange tijd een groot vraagteken geweest.
Ik ben niet zozeer bezig geweest met het achterhalen hoeveel en wat ik van dit of dat ben ( ras/roots) maar meer met het achterhalen van WIE ik ben, waar ik thuis hoor, wat mijn Thuis is.
En vervolgens met het grote vraagstuk wat de bedoeling is van het mens-zijn, waar onze werkelijke oorsprong ligt, wat onze bestemming is. Dat zijn de vragen die mij bezig hebben gehouden.
Vanuit de onzekerheid omtrent mijn eigen zijn:
- Niet erkend door mijn vader ( intussen ruim 10 jaar geleden door DNA-test bevestigd dat hij mijn vader is)
- Geen geboorte-akte
- Een ‘foute’ geboorte-datum
- Een gewijzigde geboorte-datum
- Mijn naam die stomweg veranderd wordt
Wat heeft dit met Nederlands-Indië te maken?
Alles!
Als mijn vader daar niet geweest was….
Als er geen onafhankelijkheidsstrijd geweest was….
Als mijn moeder daar niet geboren was…..
WAS IK ER NIET GEWEEST! Leuk of niet leuk, dit is mijn geschiedenis!
Moederland is voor mij enerzijds een zachte, lieflijke benaming die mij doet denken aan mijn moeder. Die tot haar 16e (1942) zielsveel van Nederlands-Indië hield. EN aan mijn oma en de hele familie van mijn moeders kant die in Nederlands-Indië leefden. Het voelt warm. En bovenal: Nederlands-Indië is mijn geboorteland. Mijn moederland.
Moederland heeft een dubbele betekenis: het verwijst ook naar een land dat koloniën HEEFT!
Moederland is voor mij een vanzelfsprekendheid. Alsof het er altijd was maar zich nu pas bekend maakt. Zoals ik altijd bezig ben geweest met de totale complexiteit van het geboren worden in een kolonie van Nederland. Die op het punt staat zich onafhankelijk te maken.
Nog sterker: ik ben geboren in een kolonie van Nederland omdát deze op het punt stond zich onafhankelijk te maken. Waardoor mijn Nederlandse vader naar Ned. Indië vertrok - mijn moeder leerde kennen - etc.
Ik hield niet van Nederlands-Indië en later ook niet van Indonesië. Mijn levensverhaal resulteerde in een bijna eeuwig ‘WAAROM’ waarin voor mij vooral het aspect waarachtigheid van belang was.
Mijn werk was niet gericht op Indonesië. Mijn werk was gericht op WAAROM en WAARACHTIG. Ik ben natuurlijk in de eerste plaats kunstenaar. Ik weet niet of ik dat ook zou zijn als ik een minder complexe achtergrond zou hebben, maar ik denk van wel. In mijn kunst onderzoek ik heel veel aspecten van het bestaan. Onderwerpen die altijd in mijn werk terug keren:
IDENTITEIT – MULTICULTURALITEIT – DIVERSITEIT - INTENTIE – NATUUR – ANIMISME –
OORSPRONG EN BESTEMMING – WONINGEN/GEBOUWEN/HUIS/THUIS – BETEKENIS VAN RELIGIE
Langzaamaan begon ik mijn eigen geschiedenis te ontrafelen. Langzaamaan begon ik te tekenen en schilderen over Indonesië. Langzaamaan wilde ik mijn geboorteland terugzien.
Langzaamaan begon ik een beetje van Indonesië te houden.
Moederland x info@moederlandcollectief.nl